Inwestowanie to nie matematyka, wynik nie zawsze jest oczywisty i łatwy do oszacowania, a przede wszystkim w grę wchodzą realne pieniądze, które jak wiadomo są niezbędne dla każdego. Co za tym idzie decyzję często są podejmowane pod wpływem emocji. Najczęstsze emocje jakie towarzyszą inwestorom to strach – np. wyprzedaż podczas spadków, oraz chciwość – np. kupowanie na szczycie hossy. Emocje często prowadzą do błędów, które mogą kosztować inwestora w perspektywie czasu stratę lub mniejszy zysk.
Jakie błędy emocjonalne popełniają inwestorzy?
Panika przy spadkach
Sprzedawnie aktywów zamiast trzymania ich w dłuższym okresie. Często zdarzają się sytuację, gdzie po kilku sesjach spadkowych wielu inwestorów dokupuje akcje, żeby zmniejszyć średnią cenę zakupu co wsprzyja oczekiwanym wzrostom. Przykładowo panika w 2020 związana z Covid19 i 2022 podczas ataku Rosji na Ukrainę.
FOMO (Fear of Missing OUT)
Inwestowanie w popularne aktywa tylko dlatego, że zyskują popularność. Przykładowo kupowanie kryptowalut na szczycie hossy.
Overconfidence
Zbyt duża pewność siebie podczas podejmowania decyzji inwestycyjny prowadzi do podejmowania ryzykownych strategii.
Porady przeciwdziałania emocjom
Na początku warto ustalić swój plan inwestycyjny, określić cele i horyzonty czasowe i trzymać się tej strategii. To trochę tak jak w szkole, gdzie byłeś niepewny swojej odpowiedzi i powtarzałeś sobie „pierwsza myśl jest zawsze najlepsza”. Warto stworzyć plan, bo podczas jego tworzenia nasz kapitał jest jeszcze w 100% bezpieczny i nie władają nami emocje.
Kolejną radą jest unikanie ciągłego sprawdzania wyników, ponieważ nadmierne monitorowanie wyników portfela prowadzi do stresu i niepotrzebnych pochopnych decyzji. Wartość większości instrumentów finansowych charakteryzuje duża zmienność, która niestety nie jest sprzymierzeńcem inwestora, chyba że nasza strategia polega na skalpowaniu rynku.
Jeśli jesteś jeszcze niedoświadczonym inwestorem zawsze możesz skorzystać z pomocy doradcy finansowego, który pomoże w obiektywnej ocenie sytuacji.
Rola cierpliwości w inwestowaniu
Wielu inwestorów buduje swój portfel w perspektywnie długoterminowej. Trzymanie swoich aktywów przez kilka, czasem nawet kilkanaście lat pozwala osiągać lepsze wyniki od tych, którzy reagują na ciągłe zmiany na rynku. Budowanie swojego portfela na długi okres i trzymanie się jest bezpieczniejsze przy rozwijającej się gospodarce, bo nie będziesz reagować na spadki spowodowane nieoczekiwanymi wydarzeniami np. takimi jak wyżej wspomiany Covid lub atak Rosji na Ukrainę.
Efekt procentu składanego
Odsetki od Twojego początkowego kapitału są sukcesywnie kapitalizowane w każdym okresie. Wraz z upływem czasu Twój zysk wzrasta, co sprawia, że dysponujesz coraz większymi środkami. To właśnie siła procentu składanego. Einstein powiedział podobno, że procent składany jest jednym z największych wynalazków ludzkości. Obliczanie odsetek od odsetek powoduje, że kwota rośnie wykładniczo. Przykładowo inwestując 10 tysięcy złotych na 10 lat przy oprocentowaniu rocznym 2% i miesięcznej kapitalizacji, na koniec okresu będziesz miał 12 211,97 zł.
Oczywiście, jest to obliczenie zakładające, że tylko raz wpłacamy pieniądze, dlatego załóżmy, że do tej początkowej „dychy” wpłacamy dodatkowo 200 zł miesięcznie – na co pozwalają nam różnorakie plany systematycznego oszczędzania. Efekt? Po 10 latach zgromadzimy 37.826,14 zł.
Jak fundusze inwestycyjne mogą pomóc w kontrolowaniu emocji.
Funduszami inwestycyjnymi zarządzają profesjonalni zarządzający, którzy podejmują decyzje w oparciu o dane a nie emocje. Zwykle są to osoby, które rynek instrumentów finansowych mają w małym palcu, a na jego obserwacji spędzili całe życie. Zarządzający funduszami profesjonalnie dywersyfikują portfele czym minimalizują skutki złych decyzji.
Automatyczne plany systematycznego oszczędzania pomogą wyeliminować Tobie potrzeby podjęcia decyzji w stresujących momentach.
Inwestowanie to nie nauka, jak matematyka, a wszystko co związane ze spekulacją wyników inwestycyjnych to teorie, które nie zawsze się sprawdzają. Dlatego inwestowanie zawsze jest obarczone ryzykiem, które Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych oceniają w skali zwykle pięciostopniowej – to pozwala na dostosowanie skali ryzyka do własnej skłonności do jego podejmowania.
Inwestuj z głową.
Inwestowanie to gra długoterminowa, w której wygrywają ci, którzy potrafią kontrolować emocję. Wybór odpowiednich instrumentów lub funduszy to klucz do sukcesu. Rynki się zmieniają, ale dobrze przemyślane decyzje przynoszą stabilne korzyści.